Bijbelstudie

Bijbelstudie

De Bijbel is het Woord van God. “Alle schrift is van God ingegeven” staat er in de Statenvertaling (of oude vertaling), dat is beter vertaald dan in het nt, waar staat “elk van God ingegeven Schriftwoord”. Dit kun je lezen alsof er ook Schriftwoorden zijn die niet door God zijn ingeven en dat is onjuist. De Bijbel is het Woord van God, hoewel het ook woorden van mensen, dieren (de ezel van Bileam) en zelfs van satan (o.a. Job 1:7) bevat. Alleen al het feit dat het het “Woord van God” is maakt de Bijbel tot een heel bijzonder boek. God spreekt door Zijn Woord en de Heilige Geest tot Zijn kinderen, dat is verreweg de belangrijkste manier waarop Hij ons Zijn wil bekend wil maken. De bijbel is een boek waarin je je hele leven kunt blijven lezen, telkens geeft God nieuwe inzichten in Zijn Woord.


Daarnaast spreekt de Bijbel o.a. over de schepping, de zondeval, de weg van verzoening en herstel, het volk Israël, de toekomst en natuurlijk openbaart God Zichzelf door de Here Jezus in Zijn Woord aan ons.  Kortom redenen genoeg om het Woord te openen en te overdenken. Een Bijbel moet een gebruiksvoorwerp zijn, niet een boek in de kast. Het moet de Gids voor ons leven zijn. Psalm 119:130 zegt “Het openen van uw woorden verspreidt licht, het geeft de onverstandigen inzicht”. Het Woord moet open, we moeten er mee aan de gang!


Hierbij moeten we goed beseffen dat het nooit gaat om kennis. “Kennis maakt opgeblazen” staat er in 1 Corinte 13!  Al zouden wij de Bijbel van Genesis tot Openbaringen uit ons hoofd kennen, toch is het mogelijk dat we in ons leven niets laten zien van Gods liefde. Waar het bij het lezen van de bijbel altijd om moet gaan, is dat we de Here Jezus beter leren kennen. In 2Petrus 3:18 staat “maar wast op in de genade en in de kennis van onze Here en Heiland, Jezus Christus. Hem zij de heerlijkheid, zowel nu als tot de dag der eeuwigheid”.  Daar gaat het om! Er zijn tal van andere teksten die dit bevestigen:


? Johannes 5:39  “Gij onderzoekt de Schriften, want gij meent daarin eeuwig leven te hebben, en deze zijn het, welke van Mij getuigen”.
? Johannes 5:46 “Want indien gij Mozes geloofdet, zoudt gij ook Mij geloven, want hij heeft van Mij geschreven”.
? Johannes 12:34 “Wij hebben uit de wet gehoord, dat de Christus tot in eeuwigheid blijft”.
? Lucas 24:44 “Hij zeide tot hen: Dit zijn mijn woorden, die Ik tot u sprak, toen Ik nog bij u was, dat alles wat over Mij geschreven staat in de wet van Mozes en de profeten en de psalmen moet vervuld worden”.
? Hand.. 18:28 “28  Want onvermoeid bestreed hij de Joden in het openbaar en bewees uit de Schriften, dat Jezus de Christus is.
? Hand. 28:23  “En nadat zij een dag met hem hadden afgesproken, kwamen verscheidenen tot hem in zijn verblijf, wie hij met nadruk het Koninkrijk Gods voorstelde, pogende hen te overtuigen ten opzichte van Jezus, uit de wet van Mozes en de profeten, van de vroege morgen tot de avond toe”.
? Romeinen 1:2 “dat Hij tevoren door zijn profeten beloofd had in de heilige Schriften  (aangaande zijn Zoon)”.


In Johannes 1:14 staat dat het Woord vlees is geworden en onder ons heeft gewoond. Dit is misschien wel de meest duidelijke aanwijzing dat alles in de Bijbel in relatie staat tot de Here Jezus. Hij is het vlees geworden Woord. Dus gaat het telkens om Hem in Gods Woord. In de Bijbel spreekt God tot ons, zo heeft Hij volgens Hebr. 1:2  “gesproken in de Zoon”, letterlijk staat hier (volgens de voetnoot in de Telosvertaling) “in Zoon”, d.w.z. God Zelf spreekt als Goddelijk persoon en die persoon is de Zoon. Hij sprak dus niet door de Zoon, zoals door of via de profeten, maar de Zoon Zelf was het spreken van God.


De hierboven genoemde teksten geven aan wat de allerbelangrijkste reden is om Gods Woord te lezen en te overdenken. We moeten dit voortdurend in de gaten houden bij het lezen, want anders komen we in valkuilen terecht, waardoor we ons Doel zullen missen. Dat klinkt misschien vreemd, want het is heel interessant zijn om bijvoorbeeld de profetieën te bestuderen. Maar het gaat er niet om dat we alles theoretisch op een rijtje hebben! Waar het om gaat is, dat we een levende relatie met de Here Jezus hebben.


Natuurlijk is het goed om de profetieën te overdenken, maar dan moeten we in acht nemen wat er staat in Openb. 19:10  “Want het getuigenis van Jezus is de geest der profetie”. Ook bij het bestuderen van profetieën moeten we steeds bedenken waarom gaat het, wat is het doel van alles. Uiteindelijk gaat het, ook in de profetieën, altijd om Hem, Hij zal alles en in allen zijn, bij Hem komt alles tezamen. 


In de tijd van de Here Jezus waren er Farizeeërs en Schriftgeleerden die zich ontpopten als tegenstanders van de Heer. Het waren mannen die doorkneed waren in de Schriften (ot) maar ondanks al hun kennis volkomen de plank missloegen. De eerste vrucht van de Heilige Geest is “Liefde”, juist hierin hebben deze mensen door hun liefdeloze houding enorm gefaald. De samenvatting van de wet luidt “Gij zult de Here, uw God liefhebben uit geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht en met geheel uw verstand,  en uw naaste als uzelf”. De oproep “kruisigt Hem” was niet bepaald liefdevol! Ook in onze tijd kan het gebeuren dat we mensen tegenkomen die veel kennis hebben van Gods Woord, maar spijkerhard kunnen reageren naar anderen. Je kunt dit soms aan den lijve ervaren of lezen in ingezonden brieven in christelijke bladen of kranten. Ook christenen kunnen elkaar op een volkomen liefdeloze wijze benaderen. Meestal gaat het daarbij over onderwerpen, die op zichzelf niet onbelangrijk zijn, maar die helemaal niet tot de fundamentele bijbelse waarheden behoren. U en ik lopen allemaal het risico dat we ons op precies dezelfde wijze opstellen als we onze blik niet op de Here Jezus gevestigd houden, want dan gaan onze inzichten, ideeën, normen, gewoonten, tradities etc. de boventoon voeren ipv de wil van God. We moeten “hervormd worden in onze gedachten”. Daarom moet het bij ons bijbellezen gaan over de vraag wat staat er over Christus in deze tekst, wat wil God ons leren, wat moet ik in mijn leven veranderen om zodoende dichter bij Hem te komen. In de omgang met anderen is het goed om de eenheid in hoofdzaken te bewaren, elkaar vrijheid in bijzaken te geven en in alles liefdevol te zijn!


Ook bij het lezen van de ot geschiedenissen is het goed het bovenstaande voor ogen te houden. Het zijn historische geschiedenissen, maar vaak met een profetische boodschap of les voor het dagelijks leven. Door deze geschiedenissen biddend te lezen en te overdenken kan God ons duidelijk maken wat Hij er mee bedoelt. Als God ons laat zien wat de “diepere”  betekenis is, dan zal ons hart warm worden voor Hem, omdat we iets mogen zien van Zijn rijkdom.


De psalmen laten veel zien m.b.t. de emoties van de schrijvers. Het zijn gevoelens van diepe droefheid tot grote blijdschap, maar in heel wat psalmen lezen we (profetische) woorden die de Here Jezus later heeft uitgesproken of gaat het om gebeurtenissen die op Hem van toepassing zijn. Telkens weer kunnen we op zoek gaan naar wat we over Hem kunnen vinden. Psalm 119:162  “Ik verblijd mij over uw woord als iemand die rijke buit vindt”. Daar moet je wel naar op zoek gaan!


Hoe kunnen we nu het beste de bijbel lezen en overdenken? Een algemene voorwaarde is dat onze relatie met God “in orde” is. We moeten onze zonden hebben beleden  en daadwerkelijk met Hem leven. Daarnaast is het van groot belang dat we altijd, voordat we Zijn Woord gaan lezen bidden, om de leiding van de Heilige Geest. De Geest is het die levend maakt staat er in Joh.6 vers 63, dit geldt ook voor het lezen van Gods Woord.  In het ot werd olie gebruikt om lampjes te laten branden. Olie is een type van de Heilige Geest, die ons wil “verlichten” bij het lezen en overdenken van de Bijbel.  Paulus bidt in de brief aan de Efeziers  1: 18 om “verlichte ogen uws harten”, dat is wat wij nodig hebben om de bijbel te begrijpen. Ongelovigen zullen de bijbel niet begrijpen, omdat zij de Heilige Geest niet ontvangen hebben, 1 Cor. 2:14. Het is ook logisch dat we moeten bidden om Gods verlichting door Zijn Heilige Geest, de bijbel is immers geschreven door mensen die geïnspireerd zijn door de Heilige Geest, dan is het vanzelfsprekend dat de Heilige Geest ons het Woord kan verklaren. In 1 Joh 2:27 staat dat we niet van node hebben dat we geleerd worden, omdat we de zalving van de Geest hebben. Priesters werden in het ot met olie gezalfd. Wij zijn nt priesters, die gezalfd zijn met de “olie” van de Heilige Geest toen we tot geloof kwamen. Gods Geest kan en wil ons duidelijk maken wat de betekenis is van de bijbel.  De Here Jezus zelf verklaarde aan de hand van de wet, de profeten en de psalmen hetgeen op Hem betrekking had. De Heilige Geest wil ons, zoals de wolk- en vuurkolom in de woestijn, de weg wijzen in Gods Woord.


Als we een reine relatie met God hebben en om verlichting door de Heilige Geest hebben gevraagd kunnen we beginnen. Het is belangrijk dit systematisch te doen, dus niet voor de vuist weg een tekst opslaan en de volgende dag weer een andere tekst. Door bijvoorbeeld een hele brief of bijbelboek te lezen krijgen we meer besef van de context. We gaan dan beter begrijpen hoe een brief is opgebouwd, wat het hoofdonderwerp is etc. Bij het overdenken van teksten moeten we ons ook steeds afvragen wanneer de tekst geschreven is, is het v oor of na de zondeval, kruisiging, uitstorting van de Heilig Geest etc. Dat is van belang, bijvoorbeeld omdat God op een heel andere wijze omging met het Joodse volk in het ot dan nu met ons, gelovigen die tot de gemeente van Christus behoren.


Bijbelstudie gaat niet vanzelf! Het is goed teksten bij herhaling te lezen. Een notitieblok of computer zijn onmisbaar. Noteer wat opvalt bij de eerste, tweede of derde keer lezen. Meerdere malen lezen geeft vaak al veel meer inzicht in de tekst. We moeten proberen ons “in te leven in de tekst” Wat gebeurde er en wanneer gebeurde het, wie waren erbij,  waarom werden dingen gezegd of gedaan etc. Kortom we moeten ons verdiepen in de teksten om zodoende begrip te krijgen van de situatie. Teksten hebben meestal meerdere betekenissen, zo is er de historische en profetische betekenis en zijn er de praktische lessen voor ons dagelijks leven. Door biddend teksten of bijbelboeken te overdenken kunnen we zicht krijgen in de betekenis(sen). Verder is het goed om verschillende bijbelvertalingen naast elkaar te gebruiken. Teksten zijn soms in de ene vertaling veel duidelijker vertaald dan in de andere.


Een onmisbaar “instrument” bij bijbelstudie is de concordantie. In een goede concordantie is elk woord en de tekst waar het woord te vinden  is uit de bijbel terug te vinden. In Nederland is vooral de concordantie van Trommius bekend. De concordantie van Strong is er uitsluitend in het engels, in deze concordantie is elk woord in de bijbel terug te vinden. Bovendien heeft deze concordantie bij elk woord een verwijzing naar het oorspronkelijke Hebreeuwse of Griekse woord in de grondtekst. Een concordantie is van groot belang als we de bijbelse betekenis van een woord of tekst willen weten. Als we bijvoorbeeld het woord “slaaf” op zoeken in de concordantie krijgen we een overzicht van alle bijbelteksten waar dat woord is gebruikt in de bijbel. Door deze teksten door te lezen en te overdenken krijgen we een steeds beter begrip van wat er met het woord wordt bedoeld. Door dit te doen zijn we bezig Schrift met Schrift te vergelijken.


Hierboven schreef ik dat de concordantie van Strong bij elk woord een verwijzing heeft naar de grondtekst. Dit is erg handig en wel omdat wij te maken hebben met vertalingen van de grondtekst. Vertalingen zijn mensenwerk en daar kunnen dus fouten bij worden gemaakt. Het woord dat voor “slaaf” in de Griekse grondtekst wordt gebruikt is “doulos”. Nu is het woord “doulos” in onze NBG vertaling echter op verschillende manieren vertaald nl. met knecht, dienaar, dienstknecht en slaaf. Als we dus, zoals in het perikoopje hierboven beschreven  met onze concordantie gaan zoeken naar de teksten waar “slaaf” in voorkomt dan kunnen we een heel stel teksten missen, omdat het woord “doulos” ook met, knecht, dienstknecht en dienaar is vertaald.


Concordanties zijn er in boekvorm, maar tegenwoordig is het vele malen makkelijker en sneller zoeken met de concordantie op de computer. Er zijn cd-rom’s te koop met tal van bijbelvertalingen, meerdere concordanties, verklaringen, boeken  etc. Dit is een geweldig hulpmiddelen bij bijbelstudie, maar het belangrijkste blijft toch de leiding van Gods Geest.


Verder kan nog worden opgemerkt dat er tal van goede boeken met commentaren over elk gedeelte van de bijbel zijn geschreven. Het is uitermate nuttig te putten uit datgene wat anderen hebben ontdekt  in Gods goudmijn, de bijbel. Door een man als Maarten Luther, liet God indertijd het licht van Zijn Geest vallen op de rechtvaardiging door het geloof, Sola Fide (alleen geloof). Deze “ontdekking” van Luther is zeer velen tot zegen geweest en heeft velen de vrede van God gebracht. Niet alle commentaren zijn overigens goed, er is zeer veel op de markt te koop, maar veel is het lezen niet of nauwelijks waard. Daarom is het goed om kritisch te zijn bij de aanschaf van commentaren: is de schrijver wedergeboren, zijn er positieve recensies over het boek, wie is de uitgever van het boek (dat zegt vaak veel), hebben anderen zegen ontvangen bij het gebruik maken van het boek etc. Het is ook verstandig om niet alleen boeken te lezen van schrijvers met een  “evangelische” achtergrond, maar ook schrijvers van een andere signatuur. Door dit te doen wordt de blik zondermeer verruimd.


Tot slot, maar zeker niet in de laatste plaats, is het belangrijk om in de kerk of gemeente samen te onderzoeken wat het Woord zegt. Daarom is belangrijk om de gemeentelijke bijbelstudies te bezoeken. Hier wordt onderwezen uit het Woord en is er vaak de gelegenheid tot het stellen van vragen. Bij het lezen van boeken of  commentaren en het bijwonen van bijbelstudies is het goed om de houding van de mensen uit Berea aan te nemen. Handelingen 17:11 “en dezen onderscheidden zich gunstig van die te Tessalonica, daar zij het woord met alle bereidwilligheid aannamen en dagelijks de Schriften nagingen of deze dingen zo waren”. Dat is de juiste houding, bereidwillig luisteren en niet direct reageren vanuit onze eigen mening, maar steeds weer zelf de Bijbel openen om na te gaan of hetgeen verkondigd wordt in overeenstemming is met wat er in Gods Word staat.
Ik wens u Gods zegen toe bij het lezen en overdenken van Zijn Woord.

Terug naar document-overzicht
Dit artikel wordt u aangeboden door Stoelinga.
Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben over dit artikel kunt u contact opnemen met de aanbieder.